روستاي سنجد SENJED

اين روستا در فاصلهي 65 كيلومتري شمال شرق شيروان واقع است كه از طرف شمال به چورچوري[1] و اوغاز و از طرف جنوب به كوههاي آشاقهداغ و جنگاه و از طرف شرق به روستاي شناقي سفلا و از طرف غرب به كلاتهي رحيميان و ايزمان[2] محدود ميگردد. سنجد داراي 143 خانوار و 791 نفر جمعيت است كه 301 نفر سواد خواندن و نوشتن و بالاتر را دارند و به زبان تركي صحبت ميكنند. اين روستا جزء دهستان قوشخانه است. از قسمت شرق روستا رودخانهاي كه از دامنة كوههاي چورچوري سرچشمه ميگيرد در جهت جنوب جريان دارد كه سپس با رودخانهي كم آبي كه از طرف كلاتهي رحيميان ميآيد يكي شده و به رودخانهي قوشخانه ميپيوندد و به طرف بجنورد جريان مييابد. سنجد از قراي بزرگ و سرسبز و پر درخت قوشخانه است كه مناظري زيبا و آب و هوايي ييلاقي دارد و از مراتع طبيعي نسبتاً خوبي برخوردار است. مردم سنجد كه با لهجهي شيرين تركي تكلم ميكنند از تركان قمري قارشي قيزي مرو هستند كه قبل از افشاريه به اين منطقه آمدند و زندگي يكجانشيني را برگزيدند. در كوههاي سرسبز اطراف سنجد كه روزگاري جنگل بوده در فصل بهار انواع و اقسام گياهان خودرو طبي و خوراكي ميرويد كه مهمترين آنها: آنوخ (كاكوتي)، قسني، پونه، درمنهي تركي، گون يكپايه، كما، هلز، ساري گل، شقايق، زرشك، گل گاوزبان، زيره كوهي، چرمه گياه، بابونه، قارچ خوراكي، كنگر، سيب كوهي و انواع گياهان اسانسدار و خوشبو است كه براي چهلگياه مورد استفاده قرار ميگيرد. اطراف روستا در سابق داراي حصار و برج و بارو بود كه آثار آن هنوز هم ديده ميشود. سنجد چون در حد فاصل دو حكومت محلي سابق يعني شيروان و بجنورد قرار داشت. طبق اظهار معمرين، هميشه مورد تاخت و تاز طرفين بود. مقاومت سنجديها در اواخر دورهي قاجار در برابر قواي سردار بجنوردي و تركمنها زبانزد مردم منطقه است. مردم روستا دامدار و كشاورزند. ييلاق دامداران، كوههاي اطراف سنجد به خصوص درهي امام است و قشلاقشان معمولاً آيتمر تركمن صحراست. و در حدود شش گلهي بزرگ گوسفند در اين روستا نگهداري ميشود. محصولات عمدهي آن: فراوردههاي دامي، گندم و جو (به صورت ديم)، حبوبات، زردآلو، آلوچه، گردو، چنار و سپيدار است. آب آشاميدني روستا به وسيلهي لولهكشي از طريق چشمهي ييلاق تأمين ميگردد.

كوههاي: ژاژقلي، ييلاق و درهي امام و درهي پير و مناطق توكل، سپيدار دره، قرهايده، توقهگلمحمد، كرديوله، بيتوقه، لنگرتوقه، قارقشلاق، دوقوزقرلان، آرتقباي، قواخايدره در حوزهي سنجد قرار دارد. درههاي سپيدار وقرهايده داراي چشمه هستند. اين روستا دو محل زيارتي و مورد احترام دارد. يكي مقبرهي معروف به بشقارداش (پنج برادر) كه در درهي امام قرار دارد و معمولاً شبهاي جمعه به آنجا رفته و نذر و نياز ميكنند و ديگري محل گورستان قديمي در درهي پير كه تعدادي درخت سرو كوهي نيز دارد. لباس مردان معمولي ولي زنان ترك سنجدي از شيلوار بلند و پيراهن گلداري كه قسمتي از شيلوار را ميپوشاند و شال كه آن را ياشماق ميكنند يعني جلو دهان و بيني خود را با روسري ميپوشانند كه از نظر بهداشتي با توجه به گرد و خاك روستا و شيردوشي و حجاب بسيار مناسب است. و از يل و كت و ديگر زيورآلات مرسوم نيز استفاده ميكنند. احترام به بزرگتران كاملاً رعايت ميشود. صنايع دستي روستا: قاليبافي، گليم بافي، كلاه، جوراب، دستكش و شال پشمي و كركي است.

امكانات روستا در حال حاضر شامل: راه خاكي، دبستان، مسجد، آسياب، لولهكشي آب، خانهي بهداشت، شركت تعاوني و شوراي ده است.

مقيمي، محمد اسماعيل، جغرافيايي تاريخي شيروان.

---

[1] - chur – churi

[2] - ايزمان عليا و ايزمان سفلا تا سال 1366/ شمسي در حوزهي فرمانداري شيروان قرار داشتند كه طبق تصويب هيأت دولت اخيراً در حوزهي فرمانداري بجنورد قرار دارد.