روستاي
سكه SOKEH
روستاي سكه
در 18 كيلومتري
شمال شرقي
شيروان واقع
است كه از طرف
شمال با توكلي
شركانلو و كوه
چاهك و از
جنوب با
زمينهاي
مزروعي حاشيهي
جادهي
شيروان ـ مشهد
و از طرف غرب
با روستاي
اللهآباد و
از طرف شرق با
روستاي
خانحصار (ياسرآباد)
در ارتباط ميباشد.
اين روستا
داراي 145
خانوار و 675 نفر
جمعيت است كه
به زبان تركي
تكلم ميكنند.
سكه جزء
دهستان حومهي
شيروان است. بيشتر
مردم سكه را
سادات متدين
تشكيل ميدهند
و چند خانواري
از بلوچهاي
سبزواري در اين
قريه سكنا
دارند. كل
مزرعهي سكه
طبق طومار
عضدالملك از
موقوفات آستان
قدس رضوي است.
آب زراعي
روستاييان به
وسيلهي سه
قنات و چاه
عميق و
رودخانه
تأمين ميگردد.
وجهتسميه:
مطلعين روستا
معتقدند كه در
تپهي دستريز
مجاور روستا
وسايل و اشياي
بسياري كه
نشان دهندهي
ابزار و آلات
و دستگاه ضرب
سكه بوده كشف
گرديده كه اين
محل را سكه
پري نام نهادهاند
كه به مرور به
سكه تغيير
يافته و محل
مسكوني
گرديده است
روستاي سكه
شيروان يكي از
قراي قديمي ميباشد
كه داراي
تاريخي مدون
است. به طوري
كه مؤلف كتاب هفت
اقليم و مطلعالشمس
مينويسد: «در
قريهي سكهي
شيروان
ساداتي از
دورهي صفويه
و حتي چهارصد
سال قبل از آن
سكنا داشتهاند
كه طبق شجره نامهي
موجود جدشان
به سيد
بزرگوار و
عالم بزرگ شيخنجمالدين
كبري ميرسد و
از آن عاليمقام
به امامزاده
علي اصغر علي
بن الحسين
عليه السلام ميپيوندند.
پادشاهان
صفويه نسبت به
سلسله سادات
سكه شيروان
ارادت و احترام
خاصي مبذول ميداشتند.
به طوري كه
ماليات سه
كلاتهي طاهرآباد
و جمال آباد
و بيبي حنيفه
را به خاطر
سادات سكه
تخفيف ميدادند
كه در اينجا
عين فرمان شاه
سليمان صفوي كه
به ميرزا محمد
شريف داده است
نوشته ميشود
« بسمالله
تعالي شأنه العزيز
ـ فرمان اقدس همايون
شاهنشاهي شد
آنكه
عاليجاهان
رفيع جايگاهان
عظمت و جلالت
دستگاهان
شهامت و مناعت
اكتناهان
مجدت و نجدت همراهان
مقربان اعليحضرت
خاقان و
واليان
خراسان به
التفات بلانهايت
شاهنشاهي
مفتخر و
سرافراز
بوده، بدانند
كه شجرهالسياده
ميرزا محمد
شريف بن ميرزا
علينقي العلوي
الحسيني ساكن
سكه ملحوظ و
مقبول نظر مبارك
اقدس
شاهنشاهي
گرديد كه در
باب ملك موروثي
آن كه عبارت
از 4 سهم از
مدار 8 سهم
قنات طاهرآباد
و 4 سهم از مدار 8
سهم قنات جمالآباد
و 3 سهم از مدار 6
سهم قنات بيبي
حنيفه كه واقع
در توابع صفحه
ملك خبوشان
خراسان ميباشد
همگي و تمامي
را از مصدر
عنايت
شاهنشاهي فرمان
قضا توأمان
تخفيفي ابدي
برقراري التفات
فرموديم، البته
عاليجاهات مستوفيان
ممالك خراسان
مضامين مرحمت
مشحون رقم قضا
توأمان را در
دفاتر خلوديه
خود ثبت و ضبط نموده
و سهامات
قنوات ثلاثه
مرقومه را من
سنه الحال الي
سنوات
الاستقبال از
اخراجات نقد و
جنس ديوان اقدس
شاهنشاهي
خارج و معاف
دانسته و هر
آن كسي كه از حكم
شاهنشاهي
تخلف و انحراف
نموده باشند
به لعنت اقدس
سبحاني و
نفرين رسول رب
العالمين و
ائمهي
طاهرين
گرفتار
گرديده باشند
و از عنايات و
كرامات خيرالناصرين
هر سلطاني از
سلاطين من بعد
الايام كه در
سرير ملك رفعت
ايران فرمانفرماي
حكمران
گرديده باشند
لازم و واجب
است براي
رضامندي
خداوند و براي
حق شفاعت جناب
اشرف
المرسلين و
ائمهي
طاهرين صلوات
الله عليهم
اجمعين رقم
تخفيفي بر
اولاد نتايج
ائمهي سلاله
الاطياب و
الانجاب
التفات و
مرحمت
فرمايند. في
غره شهر رجب
المرجب 1116 قمري.
سجع مهر
الحكمهالله.[1]»
شيخ نجمالدين
كبري كه در
اين فرمان جد
سادات سكه ذكر
شده يكي از
مشاهير بزرگ
قرن ششم و
هفتم است. طبق
وقفنامهي
ديگري كه در
سال 820 هجري
قمري تحرير
شده در قسمت
چهارم مينويسد:
چهارم قنات
نجمآبادي كه
تعداد زوج
(ناخوانا) در
محلي معروف به
سكه نزديك
شيروان و دور
از شهر
خبوشان،
سرچشمهي اين
قنات از شمال
قلعه سكه جاري
است و آب در اراضي
فلات و در
مجائرت تپه در
سمت قبله جريان
دارد و در
شمال آن بيبي
حنيفه و آقسلخ
ميباشند و
قنات بابا
خوشگلدي در
مشرق آن قرار
دارد[2].»
اقتصاد اين
روستا بر
كشاورزي و
دامداري متكي
است و محصولات
عمدهي آن
عبارتند از:
گندم، جو، چغندرقند
و كشمش و
صنايع دستي آن
قاليبافي ميباشد.
زيارتگاه
مردم مقبرهاي
مشهور به بيبي
حنيفه (ع) است
كه مورد
احترام و
اعتقاد اهالي
است. امكانات
روستا در حال
حاضرشامل: راه
شوسه، سرويس
اياب و ذهاب،
دبستان،
مدرسهي
راهنمايي،
مسجد، حمام،
آسياب، لولهكشي
آب، شركت
تعاوني و
شوراي ده است.
مقيمي،
محمد
اسماعيل،
جغرافيايي
تاريخي شيروان،
ناشر: معاونت
فرهنگي آستان
قدس رضوي، نوبت
اول 1370